انجمن علوم و فناوری بسته بندی ایران حفظ کالا با ماندرگاری بالا برای حمایت از کالای ایرانی
امروزه لزوم دستیابی و استفاده از علم بسته‌بندی، بیش از پیش احساس می‌شود. از طرفی اهمیت و ضرورت توجه به نقش بسته‌بندی در توسعه صادرات، حمل‌و‌نقل، ذخیره‌سازی و توزیع کالا در کشور و همچنین عدم وجود رشته دانشگاهی در رشته بسته‌بندی و مشکلات موجود برای صادرات محصولات ایرانی برای تجار و بازرگانان و نیاز مبرم آن برای بخش نظامی جهت آماده نگهداشتن تجهیزات و ادوات نظامی در مواقع لزوم، ایجاد یک تشکل و انجمن بسته‌بندی با هدف حمایت از اقتصاد کشور و خارج‌شدن از وضعیت تک محصولی بسیار بارز و قابل تعمق می باشد.
در این راستا با گسترش و توسعه فزاینده علم بسته‌بندی، نیاز به ایجاد یک انجمن علمی برای جبران خلاء موجود و ایجاد یکپارچگی و تشکل منسجم در به کارگیری دانش موجود و بعضاً خودجوش کارشناسان و متخصصین، به وضوح احساس می‌شود. لذا با استفاده از تجربه و همت اساتید و خبرگان، تلاش گردید تا با ایجاد انجمن علمی بسته‌بندی با عنوان علوم و فناوری بسته بندی ایران، زمینه مساعدی برای توسعه علوم، آموزش، فرهنگ و فن‌آوری در سازمان‌ها و ارکان کشور فراهم شود
بخش بسته بندی در کشور ایران از جمله بخش هایی از صنعت و خدمات است که هیچ اداره و بخش خاصی در دولت به طور مستقیم به امور آن نمی پردازد. از این جهت همواره نوعی جفا در حق این بخش روا می شود. در دعوای بودجه و یا هنگام تبیین استراتژی های خاص توسعه کشور، سهم مشخصی برای بخش بسته بندی کنار گذاشته نمی شود. اگر بودجه یا کمکی نیز برای توسعه بخش بسته بندی اختصاص یابد کسی نمی داند این بودجه را چگونه باید توزیع یا خرج کرد. زیرا بخش بسته بندی در کشور ما پراکنده و متنوع است.
فقدان تشکل های صنفی مربوط به بسته بندی باعث غیر قابل دفاع شدن درخواست های بخش بسته بندی است. در واقع به دلیل نبود یک صدای رسا مانند یک انجمن یا اتحادیه صدای بخش بسته بندی آن طور که باید به گوش مسئولان نمی رسد. در روزگاری که گوش مسئولان برای شنیدن صدای غریبه ها سنگین است و فقط نجواهای آشنا را می شنود، برای رساندن صدایی که پیش از این شنیده نشده باید با صدای بلند صحبت کرد و این صدای بلند صدای یک تشکل صنفی آگاه و منسجم است.
بدین منظور هدف از تشکیل انجمن علمی بسته بندی ایران ، ابتدا شناخت و کسب دانش در زمینه مسائل و مباحث انجام شده درباره آن ، آسیب شناسی به عنوان یک رشته دانشگاهی ، نبود متخصصین و افراد خبره صنعت بسته بندی با مدرک دانشگاهی،سپس ارائه راهکار و ساختار مناسب جدید به منظور رفع مشکلات و نارسایی های فعلی صنعت بسته بندی می باشد . البته مهمترین اهداف پیش رو را می توان به شرح ذیل اعلام کرد:
اهداف:
- برگزاری دوره های کارگاهی کوتاه مدت آموزشی و صدور گواهینامه های تخصصی – مهارتی برای تأمین نیاز بازار کار
- فراهم شدن زمینه ای برای روحیه تحقیق ، کارگروهی ، نوآوری های آموزشی ، خلاقیت ها و کارآفرینی ها
- تحقیق و پاسخگویی به نیازهای علمی و کاربردی بخش های اقتصادی و صنعتی کشور
- صنعت صادرات محصولات داخل کشور
- شناخت نخبگان و متخصصان علمی و صنعتی به دلیل نبود رشته دانشگاهی و ضعف آن
- خارج شدن از وضعیت تک محصولی و توسعه صادرات محصولات تولیدی داخل کشور
- شناخت و رصد به علم بسته بندی و موضوعات آن با سایر صنایع
- شناخت ضعف تولید کنندگان کالا به طراحی و شرایط بسته بندی محصول
- تغییر وضعیت موجود و ارائه راه حل و الگوهایی برای دستیابی به رشته دانشگاهی و تبعات آن پذیرش دانشجو به عنوان مهم ترین عامل برای کسب شغل و جایگاه اجتماعی مناسب
- جلوگیری از ناهنجاری ها و آسیب های روانی ، اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی که از چالش های اصلی کشور است .
- مشارکت دانشگاه ها به عنوان اصلی ترین عامل پذیرش دانشجو با توجه به اینکه از نظر اشتغال ، زمینه مناسبی دارد .
با توجه به پراکندگی موضوعی بخش بسته بندی امکان ظهور یک تشکل کلی برای بسته بندی که هر یک از اعضای آن نماینده یک واحد صنعتی یا خدماتی باشند و در ضمن با یکدیگر نیز منافع مشترک داشته باشند به صفر نزدیک است. زیرا منافع صنفی بعضی از صنایع زیر مجموعه بخش بسته بندی اصلا در تضاد با یکدیگر است و یا حرف مشترکی با یکدیگر ندارند. برای مثال دغدغه ها و ایده آل های صنف کارتن نه تنها هیچ شباهتی به تمایلات بخش پلاستیک ندارد، بلکه در بعضی مسائل نیز در تضاد و رقابت با یکدیگر هستند. بهترین کار ایجاد تشکل های صنفی در صنوف و صنایع جزء است. مانند صنعت کارتن، صنعت تولید لفاف بسته بندی، صنایع چاپ لفاف بسته بندی، ماشین سازان بسته بندی، جعبه سازان، سازندگان ظروف پلاستیکی، فلزی یا شیشه ای و…
در حال حاضر و با ساختارهای دولتی و صنفی کنونی امکان مدیریت بخش بسته بندی در کشور ایران وجود ندارد. بسته بندی در ایران هنوز در حد موج است و با آن که ضرورت آن کم و بیش در میان مدیران و عامه مردم جا افتاده، اما استراتژی مشخص و هدفمند برای آن تبیین نشده است. دولت به تنهایی و با ابزار و عوامل کنونی خود هرگز قادر نخواهد بود این موج را تحت کنترل درآورد. در حال حاضر بار این مسئولیت ناخواسته بر دوش مطبوعات تخصصی، چند موسسه و سازمان محدود دولتی و غیر دولتی و بعضی مدیران متخصص در چند واحد صنعتی مربوط به بسته بندی قرار دارد. مطبوعات تخصصی پتانسیل خوبی برای منظم کردن و تثبیت موج کنونی دارند که اگر دولت از آن استفاده کند می تواند از بسته بندی که در حال حاضر تنها به صورت یک موج است به عنوان عاملی درآمدزا و ارزآور بهره برداری کند. نباید از نظر دور داشت که بسته بندی به تدریج سهم بیشتری را در سبد هزینه خانوارهای ایرانی به خود اختصاص خواهد داد. البته این سهم به طور ناخواسته به وجود خواهد آمد. بنا بر این بخش بسته بندی نیازمند توسعه ای است که به کاهش هزینه های بسته بندی منجر شود. این مهم به دست نخواهد آمد مگر در دیدگاه برنامه ریزان توسعه بخش بسته بندی حداقل در وسعت منطقه ای مد نظر قرار گیرد تا هزینه تولید کاهش یافته و کیفیت آن نیز مورد قبول مصرف کننده قرار گیرد.
نکته مهم دیگر درباره کیفیت پراکندگی بخش بسته بندی در کشور مربوط به پایگاه های بسته بندی است. در خصوص کمیت و کیفیت پایگاه های بسته بندی به دلیل آمیخته بودن آنها با واحدهای تولیدی نمی توان اظهار نظر خاصی کرد. منظور از پایگاه های بسته بندی واحدهای خدماتی یا صنعتی است که تنها به عملیات بسته بندی می پردازند. چنین واحدهایی اگر تنها به قصد ارائه خدمات به تولیدکنندگان تأسیس شده باشند در مناطقی نزدیک به واحدهای تولیدی یا کشاورزی احداث می شوند و اگر محصولات را گرفته و پس از بسته بندی به نام خودشان به بازار عرضه کنند ممکن است کارگاه خود را در منطقه مصرف احداث کنند. البته این امر قطعی نیست. کیفیت و کمیت پراکندگی پایگاه های خدمات بسته بندی از جمله موارد بسیار مهم در توسعه بخش های تولیدی از جمله بخش کشاورزی است. در این مورد باید روی دولت حساب کرد. به عبارتی برنامه ریزی و راهبری این حوزه از صنعت بسته بندی تنها از نهادی عمومی بر می آید. این نهاد می تواند دولت یا یک تشکل صنفی قوی باشد. در کشور هنوز سازماندهی برای توزیع خدمات بسته بندی صورت نگرفته و البته این کار نیازمند همگرایی بین طرف های ذینفع است.
